Persoonlijk verhaal

Interview diëtiste Esther Heijkoop

24 March 2022

“Geur- en smaakverlies speelt een enorme grote rol binnen mijn beroep, bij zeker 90% en misschien zelfs wel bij 100% van mijn cliënten speelt dit een rol.” 

Onlangs hebben wij Esther Heijkoop gesproken over haar werk als diëtist in de hoofd-hals oncologie en geur- en smaakverlies bij deze doelgroep. Esther heeft veel ervaring in de diëtetiek en werkt nog elke dag met plezier als diëtist.

Goedemorgen Esther, zou je wat over jezelf kunnen vertellen?
Ik ben Esther en ik ben werkzaam bij het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis als diëtist, ik ben vooral werkzaam in de hoofd-hals oncologie. Ik ben in 1997 afgestudeerd aan de Hogeschool van Amsterdam, sindsdien ben ik werkzaam als diëtist. Ik vind voeding en diëtetiek echt super interessant, het belang van de diëtist en voeding wordt ook steeds meer zichtbaar. Dit is iets waar we al jaren voor knokken en nu zien zelfs chirurgen in dat voeding een preventieve werking heeft.

“Als mensen met een slechte voedingstoestand een operatie ondergaan komen zij er slechter uit dan wanneer de voedingstoestand goed is.”

Ik vind diëtiek nog steeds heel leuk, voeding ontwikkelt zich constant. Nu is bijvoorbeeld smaak heel erg in de aandacht, maar dit beweegt veel dus het vak beweegt mee.

“Verder ben ik ook nog moeder, vind ik het leuk om hard te lopen en geef ik hardloop trainingen!”

Wat inspireert jou om dit beroep te doen?
Mensen zien vaak door de bomen het bos niet meer. Als je bijvoorbeeld Googelt op ‘voeding en kanker’ krijg je echt een miljoen hits met de meest vicieuze adviezen.

“Ik vind het gewoon heel leuk om een helpende hand te bieden aan deze mensen.”

Voeding raak vaak uit het zicht bij mensen die een behandeling ondergaan, hun kan ik dan helpen met het inzien van hoe belangrijk het is. Met praktische tips beseffen ze vaak ook dat ze dingen voorheen al deden die ze nu uit het oog zijn verloren.

Waarom ben je het diëtisten vak ingegaan?
Na de middelbare school heb ik een tussenjaar gehad. hierna heb ik een test gedaan om te kijken wat er bij mij past. Daar kwam uit dat de zorg op mijn lijf geschreven staat.

“Toen heb ik even over logopedie nagedacht, maar ik kwam erachter dat je dan moet zingen, dat wilde ik de mensheid echt niet aandoen.”

Toen ben ik bij Voeding en Diëtetiek gaan kijken en toen dacht ik ja dit is het. Ik hield altijd al van koken, vind eten heel erg leuk en in het buitenland loop ik het liefst uren in de supermarkt naar producten te kijken. Ik zit heel goed op mijn plek in de diëtetiek, ik moet nog 17 jaar werken en doe dat nog met plezier in dit vak. Het lijkt mij ook enorm leuk om de 25 jaar ervaring en kennis die ik nu heb uit te dragen naar studenten, ik begeleid ook met plezier stagiaires.

Hoe speelt geur- en smaakverlies een rol in jouw baan?
Dit speelt een enorm grote rol, bij zeker 90% en misschien wel 100% van mijn cliënten speelt dit een rol. Je vraagt het natuurlijk niet bij iedereen na en ik zie ook niet alle patiënten, maar het speelt bij bijna iedereen met hoofd-hals oncologie een rol.

“Sommige chemo’s tasten ook de smaakpapillen aan en die hebben ongeveer 10 dagen nodig om weer te herstellen.”

Sommige kuren zijn iedere week, dus dan heeft het niet genoeg tijd om te herstellen en zul je daar extra last van hebben. Voorbeelden van wat mensen proeven zijn; metaal, papier, karton, zand, aarde, natte krant etc. Door deze vervelende smaken eten mensen ook minder en hebben ze kans op ongewenst gewichtsverlies. Je kan het jezelf ook niet voorstellen als je het nog nooit meegemaakt hebt, dat maakt het nog moeilijker deze mensen echt goed te kunnen helpen hierbij.

Welke oplossingen bied je nu aan hiertegen?
Goed uitvragen wat ze wel nog proeven en welke smaken wel aangenaam zijn. Als mensen ertoe in staat zijn en behoefte aan hebben vraag ik verder door en probeer ik te kijken welke smaakmakers ze zouden kunnen toevoegen aan hun maaltijden. Het zit dan wel echt in de basics zoals piccalilly of tomatenketchup, dingen die de meeste mensen wel in huis hebben. Als dat niet werkt gaan we wel snel over of drinkvoeding, omdat dat dan gewoon een snelle oplossing is, maar wel eentje die werkt.

Hoe ben je bij deze smaakmakers gekomen?
Eigenlijk zelf geleerd, door jaren ervaring en veel verschillende dingen uitgeprobeerd te hebben kom je er zo een beetje achter wat wel werkt en wat niet bij verschillende mensen. Een collega van mij heeft ooit een cursus gevolgd hierover en daar kwamen ook wel wat adviezen uit. Net als bijvoorbeeld het citroentje over een visje, wat eigenlijk heel basic is want bij de meeste restaurants krijg je dit er al bij, maar voor sommige mensen kan dit echt helpen.

Wat is jouw favoriete smaakcombinatie?
Het liefst doop ik mijn boterham met kaas in de pindasaus!

Wat is jouw verwachting van Smaakpupil?
Het is een laagdrempelige oplossing die mensen handvaten biedt waar nodig. De meeste diëtisten hebben te kort de tijd om dit rustig en uitgebreid te bespreken en op deze manier kunnen mensen zelfstandig aan de slag.

“Het is een goede investering in jezelf, wat het verschil kan maken.”